Vanaf 2027 help je iedere keer dat je tankt de elektrificatie. ”Het verbannen van de nieuwe auto met een verbrandingsmotor is niet genoeg”, zegt Europarlementariër Peter Liese tijdens een webinar van ACEA. Er is iets groters nodig. En dat groters bestaat uit drie letters en één cijfer: ETS2. ETS staat voor Emissions Trading System en de 2 voor de tweede poging van ETS. Het oude systeem stamt uit 2005 en gold in eerste instantie alleen voor de zware industrie. Later kwam er de luchtvaart en zeevaart bij. Over twee jaar is het tijd voor de auto-industrie om aan uitstoothandel te doen. Emissions Trading System De markt van de uitstootrechten is eigenlijk vrij simpel. Bedrijven mogen met één emissierecht, één ton CO2 uitstoten. Koopt het bedrijf meer rechten dan ze hebben uitgestoten, dan kan het bedrijf de overgebleven rechten verkopen aan andere bedrijven. Om ervoor te zorgen dat bedrijven niet massaal verhuizen buiten de EU worden er gratis emissierechten verdeeld onder de bedrijven. Het is aan de overheid om de gratis rechten uit te delen. Wat er nu dus gaat veranderen, is dat ook brandstofleveranciers emissierechten moeten gaan kopen. En dat gaan we merken. Volgens Michael Pahle van het instituut voor onderzoek naar klimaatverandering in Potsdam, kan de prijs van olie stijgen met 55 tot 92 euro per ton. Pahle voorspelt dat de prijzen eerst zullen dalen vanwege een groot aanbod. Later zet de stijging in. Zoveel duurder wordt benzine door ETS2 Die prijsstijging zal in verloop van tijd groter worden. Nu kost een ton Brent-olie ongeveer € 500 en kost benzine hier ongeveer € 2,10. Als de pomphouders, de extra oliekosten gaan doorberekenen naar de klant, kom je uit op € 2,31 tot € 2,49, wat de benzineprijzen maar liefst 23 tot 39 cent duurder kan maken! Al die extra centen die binnenkomen via de emissierechten gaan per EU-land naar de staatskas. Even was er de dreiging dat landen er de begroting mee gingen dichten, maar daar steekt de Europese Unie een stokje voor. In de ondertekende documenten staat beschreven dat de deelnemende landen, de inkomsten uit ETS2 in de mobiliteit moeten investeren. De EU vindt het belangrijk dat hierin transparant gecommuniceerd wordt. We zijn benieuwd. Investeren in (elektrische) mobiliteit Fijn, dan kunnen we mooi de youngtimerregeling en accijnskorting houden, toch? Helaas. Volgens Liese moet het geld gestoken worden in het uitdelen van EV-subsidies aan huishoudens met een laag inkomen. Eigenlijk precies wat ze al in Frankrijk doen dus. Liese denkt dat mensen met een laag inkomen nu niet de stap aandurven omdat ze bijvoorbeeld bang zijn voor een te kleine restwaarde. Van die gedachte moeten we vanaf, denkt hij. Daarnaast moeten nationale belastingen die de elektrificatie nu nog te duur maken, worden weggepoetst met de inkomsten uit ETS2. Zo moeten de ”gebruikerskosten” al omlaag gaan volgens Liese. De Europarlementariër zegt hierover: ”We kunnen mensen niet dwingen om hun oude auto in te ruilen voor een nieuwe duurzame auto. Net zo min kunnen we mensen dwingen om op de fiets te stappen als de zon schijnt en alleen met de auto naar het werk te gaan als het regent. We kunnen alleen beloningen geven om klimaatvriendelijk rijden aantrekkelijker te maken.” Investeren in laadpalen Naast de EV-subsidie voor de minder bedeelden moet ook een deel van de inkomsten geïnvesteerd worden in de laadinfrastructuur in Europa. Momenteel komt dit nog niet helemaal op gang volgens het lid van het Europees Parlement, maar dat ligt aan de landen zelf. Volgens Liese is er genoeg cohesiegeld (geld van de EU dat lidstaten mogen gebruiken) om het netwerk aan laadpalen en andere alternatieve brandstoffen uit te breiden. Dat wordt alleen maar meer geld wanneer ETS2 in 2027 in actie komt. Kortom, de olie wordt duurder door het handelssysteem ETS2 van de EU waardoor brandstofleveranciers meer kwijt zijn aan de inkoop. Vervolgens kunnen de extra kosten doorberekend worden aan jou, de klant. Het extra bedrag dat jij betaalt voor een litertje benzine zorgt ervoor dat iemand die niet zoveel te makken heeft, in een gesubsidieerde elektrische auto kan rijden én kan opladen bij laadpalen die via jouw benzinetank zijn betaald. Daar vind je vast iets van.

Een nieuw jaar is in zicht, en dat betekent een resem veranderingen met impact op jouw energiefactuur. Van het einde van de uitstelperiode voor de digitale meter, over hogere netkosten, tot de verbanning van aardgas uit nieuwbouwwoningen… 1. Einde uitstelperiode digitale meter Vanaf 1 januari 2025 kunnen eigenaars van zonnepanelen met een terugdraaiende teller de installatie van de digitale meter niet meer uitstellen. Het is bijgevolg niet langer mogelijk om het stroomverbruik in de loop van het jaar te compenseren met de opgewekte stroom van jouw zonnepanelen. Alle eigenaars van zonnepanelen betalen voor hun werkelijke verbruik en ontvangen een vergoeding voor de elektriciteit die ze op het net injecteren. Het prosumententarief valt na plaatsing van de digitale meter weg. Fluvius stuurt drie maanden voor de geplande vervangdatum een uitnodiging naar de betrokken consumenten. 2. Hogere nettarieven De Vlaamse energieregulator VREG heeft de distributienettarieven voor elektriciteit en aardgas voor 2025 goedgekeurd. Concreet betaalt een gezin 120 euro (+33%) meer voor elektriciteit en 15 euro (+6%) meer voor aardgas. Een gezin met een elektriciteitsverbruik van 3.500 kWh per jaar en een gemiddelde maandpiek van 4,26 kW betaalt gemiddeld 483 euro nettarieven in 2025. Een gezin met een aardgasverbruik van 17.000 kWh per jaar telt 260 euro neer. De distributienettarieven verschillen wel van netbeheerder tot netbeheerder. Door een herschikking van de distributienetgebieden verkleinen de onderlinge verschillen. 3. Draagbare zonnepanelen toegelaten Vanaf mei 2025 zijn draagbare zonnepanelen en thuisbatterijen toegestaan in ons land. Dergelijke plug-and-play zonnepanelen stop je gewoon in het stopcontact, zonder de tussenkomst van een installateur. Draagbare zonnepanelen zijn onder meer in Duitsland een populaire toepassing op de balkons van appartementen. De voorbije zomer bleek dat verschillende winkels de plug-and-play zonnepanelen al verkochten, terwijl het gebruik ervan nog niet was toegelaten. 4. Aardgasketels verboden bij nieuwbouw Vanaf 1 januari 2025 zijn aardgasketels verboden bij nieuwbouwprojecten. Het algemeen verbod past in het plan om tegen 2050 zo weinig mogelijk fossiele brandstoffen te gebruiken voor het verwarmen van onze woningen. De hybride warmtepomp, waarbij je een gascondensatieketel combineert met een lucht-waterwarmtepomp is eveneens niet langer een optie. Bij een renovatie mag je wel nog een nieuwe gasketel plaatsen. Is je woning nog niet aangesloten op het gasnet, dan betaal je daar vanaf 1 januari de werkelijke aansluitkosten voor. Die lopen op tot 1.500 à 1.700 euro in plaats van het begrensde bedrag van 250 euro. 5. Forfaitair tarief voor thuisladen elektrische bedrijfswagen Betaalt jouw werkgever de kosten voor het thuisladen van jouw elektrische wagen? Dan verandert de berekeningswijze. Vanaf begin 2025 kiezen werkgevers of ze de kosten voor het thuisladen van bedrijfswagens op reële of forfaitaire basis terugbetalen. Aangezien het vaststellen van de werkelijke kostprijs per werknemer geen vanzelfsprekendheid is, geniet een forfaitair tarief de voorkeur van veel werkgevers. De gemiddelde stroomprijs geldt dan als basis voor de berekening. Periodiek bepaalt en publiceert de federale energieregulator CREG het tarief dat van toepassing is op elk gewest. Voor Vlaanderen gaat het voor het eerste kwartaal van 2025 concreet om 28,22 eurocent per kilowattuur. De maatregel loopt tot 31 december 2025, waarna een evaluatie volgt.

Gridlink holding biedt vanaf nu gratis zonnepanelen met batterij! Ongelooflijk, maar waar: @ gaele.be geeft gratis zonnepanelen én een gratis batterij weg! Geniet van een superlaag energietarief dat je energiekosten met 30% drukt. En dat 25 jaar lang!

Na een eerste kapitaalinjectie van hoofdaandeelhouder Gridlink in december 2023, gaan ook Ethias en Wallonie Entreprendre in zee met Sparki. In totaal pompen de drie investeerders 24 miljoen euro in de Belgische startup, zodat Sparki de uitrol van zijn ultrasnellaadnetwerk in België kan versnellen. Met de toetreding van Wallonie Entreprendre verstevigt Sparki zijn positie in Wallonië, waar de installatie van de eerste twee laadpunten een opmars in gang zet in het zuiden van het land. Meer middelen, hogere dekking Uit de meest recente studie bleek dat Wallonië nog steeds achterliep op Vlaanderen wat de ontwikkeling van laadinfrastructuur betreft, maar dankzij deze investering zou de situatie binnenkort wel eens kunnen veranderen. De kapitaalverhoging brengt in totaal 24 miljoen euro in het laatje. Met deze nieuwe middelen kan Sparki weer een belangrijke stap zetten in de uitbouw van zijn ultrasnelle laadnetwerk: een uitrol in Wallonië. Daarom is de steun van nieuwe aandeelhouder Wallonie Enterprendre een grote troef. Dit Waalse publieke investeringsfonds promoot ondernemerschap in Wallonië en biedt financiële ondersteuning aan innovatieve en duurzame bedrijven zoals Sparki. Met Ethias heeft Sparki een tweede belangrijke investeerder te pakken en lijkt de weg naar marktleiderschap open te liggen. ​ Volgens de CEO van Sparki, Peter Buyckx is het “absoluut de ambitie om het grootste laadnetwerk in heel België te hebben. De investering van Ethias en Wallonie Entreprendre sluit perfect aan bij onze strategie richting energietransitie in België.” Waalse uitrol in 2024 Tot nu toe rolde Sparki vooral laadstations uit in Vlaanderen. In Februari opende Sparki zijn eerste Waalse laadstation in Gembloux (Sauvenière). In totaal volgen er dit jaar nog 20. Logisch, volgens CEO Peter Buyckx: “Op dit moment rijdt het merendeel van de Belgische elektrische wagens rond in Vlaanderen. Gezien het rendement op die laadstations, was het dus verstandiger om primair uit te rollen in Vlaanderen. Vanaf dit jaar openen we ook in Wallonië laadstations, omdat er volgens onze data binnen dit en 3 jaar een flinke groei aankomt”. Wallonië heeft ambitieuze doelen vooropgesteld: 6.000 laadpalen tegen 2026 en 40.000 laadpunten tegen 2030. Bovendien heeft 26% van de autobestuurders in Wallonië geen privéparkeerplaats, waardoor ze afhankelijk zijn van publieke laadpalen. “Vanaf 2024 openen we ook in Wallonië laadstations, omdat er volgens onze data binnen dit en 3 jaar een flinke groei aankomt. Deze laadstations zijn ook essentieel als we gelijke tred willen houden met de exponentiële groei van het aantal elektrische voertuigen en de ambitieuze doelstellingen van Europa willen halen,” besluit Peter Buyckx, CEO van Sparki.

Als je een digitale meter hebt, betaal je voortaan een eindfactuur die gebaseerd is op je échte verbruik. Tot nu toe gebeurde dat zoals bij analoge meters op basis van één meteropname en een gemiddelde per maand. Elke maand een voorschot, één keer per jaar een meterstand doorgeven en dan een factuur op basis van je verbruik: zo is het voor wie een analoge meter heeft voor elektriciteit en gas. Maar ook voor wie een digitale meter heeft. Je verbruik mag dan wel per dag of zelfs per kwartier geregistreerd worden, toch werden er theoretische berekeningen gebruikt. Als je een variabel contract hebt, weerspiegelt dat eindbedrag niet altijd de werkelijkheid. Stel dat je erg zuinig met verwarming omsprong tijdens een maand waarin het gas erg duur was, of dat je op vakantie was. Dan werd je jaarverbruik toch proportioneel verdeeld over de maanden, op basis van de standaardprofielen. Gepensioneerden die gaan overwinteren in het zuiden, betalen daardoor toch een gedeelte van hun gasverbruik aan de vaak duurdere winterprijzen. Fluvius kreeg in 2023 nog een boete van energiewaakhond VREG en haalde de beloofde tijdstippen voor beterschap niet, maar kondigt nu aan dat het vanaf juli met een oplossing komt. Vanaf dan zullen leveranciers zelfs verplicht zijn om gebruik te maken van de reële maandverbruiken. Vanaf juli zullen leveranciers verplicht zijn om gebruik te maken van de reële maandverbruiken Voor klanten die kiezen voor maandelijkse facturatie, was het probleem al van de baan. Maar dan betaal je fors meer in de winter, in plaats van je kosten voor verwarming te spreiden over voorschotten die gelijk verdeeld zijn over het hele jaar. Nu zal het dus ook kunnen voor jaarfacturatie, waarbij wel nog steeds via voorschotten wordt betaald. Voor klanten met een klassieke analoge meter of met een dynamisch contract of maandfacturatie verandert er niets. Ook wie een vast energiecontract heeft, betaalt evenveel. Door het gebruik van reële maandvolumes “kunnen klanten gerichter besparen of hun verbruik beter spreiden”, zegt Fluvius.

De elektriciteitsfactuur voor een Vlaams gezin stijgt volgend jaar met gemiddeld 82 euro. Dat komt door de hogere nettarieven, kosten die netbeheerder Fluvius aanrekent voor onderhoud. Voor aardgas daalt het nettarief met zo'n 21 euro. "Met het oog op de energietransitie moeten de netbeheerders de komende jaren miljarden investeren in het elektriciteitsnet. Dat vertaalt zich in hogere nettarieven voor elektriciteit", meldt energieregulator VREG. "We verwachten in 2025 een gemiddelde stijging van 82 euro (23%) voor een gezin tegenover 2024. Voor bedrijven aangesloten op het middenspanningsnet is de ingeschatte toename groter (41%). De nettarieven voor aardgas zijn licht dalend. Een gezin betaalt volgens de huidige voorstellen in 2025 gemiddeld 21 euro (9%) minder dan vandaag. Het aardgasdistributienet zal door de energietransitie op termijn steeds minder gebruikt worden. " Vlaams minister van Energie Zuhal Demir laat weten hier "furieus" over te zijn. "Een dergelijke stijging van de elektriciteitsfactuur is compleet onaanvaardbaar en staat haaks op de daling van de Vlaamse beleidscomponent de voorbije jaren", zegt Demir. "Ik verwacht van alle betrokkenen dat zij rekening houden met de maatschappelijke impact van hun beslissingen. Indien de nieuwe voorstellen leiden tot een hogere elektriciteitsfactuur, dan bemoeilijkt dit bovendien ook de energie- en klimaattransitie." "Ik vraag dan ook dat er voorstellen komen die maatschappelijk verantwoord zijn, de transitie net faciliteren én die de Vlaming niet opzadelen met hogere facturen. Meer dan ooit bewijst het ook de noodzaak aan de intrede van Vlaanderen in Fluvius, waar lokale besturen als enige aandeelhouder op dit moment meer denken aan dividenden dan aan de energietransitie."

De energieprijzen zetten hun dalende curve in maart onverminderd verder. De gemiddelde jaarfactuur beweegt stilaan richting het pre-crisisniveau. Al betaal je voor een vast contract voor stroom en aardgas respectievelijk ongeveer 200 euro en 300 euro meer ten opzichte van een variabel tarief. Nu veel consumenten de rust op de energiemarkten willen aangrijpen om hun prijs vast te klikken, dient zich dus een dilemma aan. Slechts een schatting De torenhoge energieprijzen zijn gelukkig van de baan. Vandaag sluit je al een elektriciteitscontract af met een geschatte jaarprijs vanaf 877,13 euro bij een gemiddeld verbruik van 3.500 kilowattuur. Vooral de term ‘geschatte jaarprijs’ is hierbij belangrijk, want het gaat om een variabel tarief, waarvan de kilowattuurprijs in de loop van het jaar meermaals wijzigt. Komen de energiemarkten opnieuw in woelige wateren terecht, dan zal de reële jaarprijs hoger oplopen. Dalen de prijzen op de energiebeurzen verder, betaal je minder. Tot 500 euro verschil Toch heeft de consument een uitgesproken voorkeur voor een vast tarief. In pre-crisistijden koos meer dan 70 procent van de consumenten voor dergelijk contracttype met een constante prijs. Tijdens de energiecrisis bood geen enkele leverancier nog een vast tarief aan, waardoor nu bijna 80 procent van de gezinnen over een variabel tarief beschikken. Het lijkt zeer waarschijnlijk dat veel huishoudens opnieuw de switch willen maken naar een vast tarief. Vandaag betaal je voor het goedkoopste vaste stroomtarief evenwel een jaarprijs van 1.070,53 euro. Je telt dus bijna 200 euro extra neer voor de zekerheid van een vast tarief. Voor aardgas loopt het verschil zelfs op tot ongeveer 300 euro. Terughoudendheid bij energieleveranciers Voor de energiecrisis bedroeg het prijsverschil tussen een vast en variabel tarief doorgaans enkele tientallen euro’s. De prijsopstoot van 2022 heeft daar verandering in gebracht. Veel consumenten genoten toen nog enige tijd van een vast tarief tegen precrisisprijzen, terwijl de leveranciers hun energie tegen veel duurdere marktprijzen moesten inkopen. Bij een variabel tarief beweegt de consumentenprijs mee met de prijzen op de energiebeurzen. De leverancier is dus veel minder blootgesteld aan de grillen van de energiemarkt. Je betaalt bij een vast tarief als het ware een premie om het risico op een nieuwe prijsopstoot voor de leverancier af te dekken. Dat het verschil tussen een vast en variabel tarief stabiel blijft, wijst erop dat leveranciers, ondanks het positieve sentiment op de energiemarkten, zich toch nog terughoudend opstellen. Conclusie: vast of variabel? Het heeft er alle schijn van dat de prijsvork tussen een vast en variabel tarief ook de komende maanden behouden blijft. Als consument moet je dus zelf beslissen of je jezelf wil blootstellen aan de fluctuaties op de energiemarkt, dan wel opteert voor zekerheid en daar een stevige meerprijs voor betaalt. Nu ook de vaste prijzen het pre-crisisniveau naderen, lijkt die tweede optie interessant voor wie gemoedsrust verkiest en volgende winter de marktevoluties niet angstvallig in de gaten wil houden.

De Europese Commissie spoort ons land aan om “inspanningen aanzienlijk te verhogen” De Europese Commissie vraagt België om bijkomende maatregelen te nemen om de uitstoot van broeikasgassen door het verkeer en gebouwen sterker in te perken en meer hernieuwbare energie te gebruiken. Met het huidige plan zal ons land de bindende doelstellingen niet halen. Dat staat in de aanbevelingen over het Belgische energie- en klimaatplan die de Commissie vrijdag heeft gepubliceerd. Tegen 30 juni wordt een definitief plan verwacht. Aan de hand van het huidige plan zal België volgens de Commissie de uitstoot in sectoren zoals transport, gebouwen en landbouw slecht met 42,6 procent kunnen verminderen tegen 2030, terwijl een inspanning van 47 procent wordt gevraagd tegenover de uitstoot in 2005. De Commissie vraagt in de aanbevelingen dan ook “kostenefficiënte bijkomende maatregelen” om “de geraamde kloof van 4,4 procentpunten te overbruggen”. Daarnaast moet België omtrent hernieuwbare energiebronnen “de ambitie aanzienlijk verhogen”. De Europese Unie heeft als bindende doelstelling om het aandeel van hernieuwbare energie in de eindconsumptie te verhogen tot 42,5 procent tegen 2030. In dat kader wordt van België verwacht dat het zijn aandeel opkrikt tot 33 procent van de eindconsumptie, maar dat zou in het huidige plan blijven steken op slechts 21,7 procent. De Commissie staat ook stil bij de Belgische afhanke­lijk­heid van fossiele brandstof­fen en de import Ook wat betreft energie-efficiëntie zou België volgens de Commissie nog een tandje moeten bijsteken om bij te dragen aan de Europese doelstelling. De finale Belgische energieconsumptie zou tegen 2030 uitkomen op 29,9 megaton olie-equivalent (Mtoe), terwijl de Commissie een consumptie van 28,8 Mtoe zou wensen. Wat de opslag van CO₂ door onder andere bossen, bodems en planten betreft, zit ons land wel op koers om de doelstelling te halen. De Commissie staat ook stil bij de Belgische afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de import. “Het plan voorziet in dit opzicht geen verbeteringen, waarbij het aandeel van fossiele brandstoffen en de afhankelijkheid van de import tegen 2030 enkel verder zal toenemen”, klinkt het. Inzake energiearmoede mist de Commissie dan weer een diepgaande analyse van de sociale impact. Het plan treedt ook niet in detail over de middelen die in ons land worden vrijgemaakt om een “rechtvaardige transitie” te ondersteunen, stelt de Commissie. De Commissie ziet ook positieve elementen: zo is er gepaste aandacht voor de beperking van de uitstoot van broeikas­gas­sen, zoals methaan in de landbouw Maar de Commissie ziet ook positieve elementen. Zo is er gepaste aandacht voor de beperking van de uitstoot van andere broeikasgassen, zoals methaan in de landbouw, N20 in de industriële productie en F-gassen in de industrie en huishoudens. Ze begroet de samenwerking met de buurlanden voor de productie van offshore hernieuwbare energie in de Noordzee, en de stimuli om de positie van de consument op de markt te versterken via sturen op vraag, energiedelen en energiegemeenschappen Onenigheid De indiening van de nationale plannen kadert in de Europese doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent te verminderen tegen 2030 (in vergelijking met 1990). Dat België extra huiswerk krijgt, is geen verrassing. De deelstaten zijn het immers oneens over de verdeling van de klimaatinspanningen. Zo wou de Vlaamse regering zich niet engageren tot een grotere inspanning dan 40 procent, wat de uitstoot in sectoren als verkeer en gebouwen betreft. Zuhal Demir (N-VA) is niet van plan haar standpunt te wijzigen Zuhal Demir (N-VA) is niet van plan haar standpunt te wijzigen: “Het is de federale regering die zich sinds dag één onder impuls van Ecolo/Groen internationaal engageert tot allerlei hoge doelstellingen, zonder de steun van Vlaanderen en dus zonder democratische meerderheid in de grootste deelstaat. Het is dan ook aan hen om de verantwoordelijkheid op te nemen voor die politieke keuze. Vlaanderen handhaaft haar klimaatplan en investeert verder ten volle in haar Blue Deal en klimaatadaptatie om de mensen te beschermen. Daar veranderen deze aanbevelingen niets aan”, reageert ze. Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) stelt dan weer vast dat België “slechte punten” krijgt, en “dat is vooral te wijten aan de Vlaamse regering”. “Europa vraagt om de uitstoot van broeikasgassen door het verkeer en gebouwen sterker in te perken. De MijnVerbouwpremies- en leningen bereiken niet genoeg mensen. De Lijn wordt volledig uitgekleed en ook een slimme kilometerheffing is er nog steeds niet. Het blijft wachten op een eerlijk klimaatbeleid, maar dat is buiten de klimaatsaboteurs in de Vlaamse regering gerekend”, klinkt het bij de oppositiepartij. Door de discussie diende ons land zijn plan ook te laat in. In december beoordeelde de Commissie al de ontwerpplannen van 21 lidstaten. Ze raamde toen dat de uitstoot in de EU op basis van die plannen slechts met 51 procent zal verminderen. In sectoren als transport en gebouwen, waar de uitstoot in vergelijking met 2005 met 40 procent naar beneden moet, gaapt nog een kloof van 6,2 procent.

Deze week publiceerde de FOD Economie eindelijk de in achterkamertjes gesloten deal tussen Engie en de federale regering om de kerncentrales Tihange 3 en Doel 4 tien jaar langer open te houden. Volgens de regering zou die deal de belastingbetaler niets kosten. Maar na analyse van de 2.493 pagina’s is de conclusie bikkelhard: u en ik zijn andermaal het kind van de rekening. Enerzijds wordt het spaarpotje dat Engie/Electrabel moet aanleggen om het nucleair afval in de grond te stoppen, beperkt tot 15 miljard. Via een nieuw ‘Hedera-fonds’ zal dit geld dan worden belegd in de hoop dat het ooit zal volstaan om dat afval duizenden jaren veilig te bewaren (de halfwaardetijd van bijvoorbeeld het gevaarlijke plutonium-239 bedraagt liefst 24.125 jaar). Er is op dit ogenblik totaal geen ervaring met de berging van hoogradioactief afval, laat staan voor duizenden jaren. Het risico dat de factuur finaal veel hoger ligt, wordt doorgeschoven naar de komende generaties. Of stel dat de regering in de toekomst voor de keuze staat om te kiezen voor een veilige oplossing waarvoor te weinig Hedera-budget is, kiest men wellicht voor de minder veilige goedkopere optie. Niet alleen voor onze kinderen en kleinkinderen maar ook voor ons is de deal een slechte zaak. Volgens het akkoord moet de Belgische regering voor 10 mei, 17 uur, alle noodzakelijke wetswijzigingen door het parlement hebben gejaagd. Is er wel tijd om advies te vragen aan de regulator CREG en officiële adviesorganen, als de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling? Laat staan dat men parlementaire hoorzittingen zou organiseren, wat voor zulk een verregaande beslissing toch niet overbodig zou zijn. Een ernstig parlementair debat is dus uitgesloten. Maar goed, we maken ons geen illusies: dat we ooit zijn gestart met kernenergie was niet eens voorwerp van parlementair debat… Als de deadline van 10 mei niet wordt gehaald, zal de overheid toch de studiekosten en voorbereidende werken moeten betalen, ten belope van net geen 42 miljoen euro. Ook als een volgende regering de deal wil schrappen, zullen de gedane investeringen en misgelopen winsten worden aangerekend. Een potentiële factuur van minstens 2 miljard, afhankelijk van het moment waarop het contract voortijdig wordt stopgezet. Als de deal wél tijdig wordt bevestigd, zal de overheid haar deel moeten dragen van de investeringen om de installaties te vernieuwen. De totale kosten daarvan worden op 1,6 tot 2 miljard euro geschat, al leert de ervaring dat nucleaire budgetten altijd worden overschreden. Ook verwerft de overheid tegen betaling de helft van de grond en de gebouwen en installaties. Die kosten moeten deels nog worden bepaald maar bedragen met zekerheid enkele tientallen miljoenen. Bovendien en vooral: tegen november 2025 zal een voorlopige ‘strike price’ voor een ‘two sided CfD’ worden bepaald. In mensentaal: als de elektriciteitsmarktprijs hoger noteert dan die vooraf vastgelegde prijs, betaalt Engie het verschil aan de overheid. Maar als de marktprijs lager is, dan moet de Belgische staat bijpassen. Het laat zich nu al raden dat ons dit zuur zal opbreken. Momenteel wordt ervan uitgegaan dat die strike price op 81 euro/MWh zou liggen. Opgelet, die prijs wordt geïndexeerd door een mechanisme dat in de deal een beschrijving van liefst 17 pagina’s vergt. Wie die clausules goed leest, zal besluiten dat die strike price stelselmatig zal stijgen. Je hoeft geen groot rekenwonder te zijn om de te verwachten factuur te berekenen. De ‘forward’ elektriciteitsprijzen voor 2026 en 2027 (er zijn nog geen verdere noteringen) noteren momenteel 72,5 euro/MWh. Een strike price van 81 euro/MWh min 72,5 euro/MWh marktprijs, betekent dat de overheid 8,5 euro/MWh zou moeten bijpassen. Het totale vermogen van beide kerncentrales samen bedraagt 2.000 MW. Engie heeft er alle baat bij dat de centrales maximaal draaien, dus mag men uitgaan van 8.000 draaiuren per jaar, 10 jaar lang. Dus 8,5x2.000x8.000x10 = 1,36 miljard. Als de stroomprijs met 1 euro daalt, kost ons dat 160 miljoen extra… Tot overmaat van ramp wordt die strike price niet afgerekend tegen genoemde forwardprijzen, maar wel tegenover de spotmarktprijzen die doorgaans een pak lager noteren. En die in de toekomst, door de toenemende productie van goedkope hernieuwbare energie, nog verder zal dalen. In het weekend, als het verbruik laag is, de kerncentrales draaien en er veel zon of wind is, noteren die spotprijzen nu al regelmatig negatief. Bij negatieve prijzen moet een producent betalen om stroom op het net te zetten. Indien mogelijk schakelt men dan af. Toch voorziet de deal dat de nucleaire geldmachines verder mogen draaien bij negatieve prijzen, behoudens in zeer onwaarschijnlijke omstandigheden. Dat is niet alleen slecht nieuws voor de belastingbetaler maar ook voor iedereen die wil inzetten op hernieuwbare energie, de enige niet-vervuilende energiebron die we zelf hebben. Men kan er gif op innemen dat bij negatieve prijzen in toenemende mate windturbines zullen worden stilgelegd en omvormers van zonnepanelen zullen worden uitgezet ten voordele van de kerncentrales waar de kassa blijft rinkelen. Eens te meer een oneigenlijk voordeel dat de nucleaire producenten hebben (naast onder meer het gegeven dat hun aansprakelijkheid bij ongevallen fel beperkt is). De nucleaire deal maakt investeren in hernieuwbare energie minder aantrekkelijk omdat het de verkoopprijs voor niet-nucleaire energie zal doen dalen. De Europese Commissie heeft veel redenen om de deal te verbieden vanwege oneigenlijke staatssteun aan één specifiek bedrijf. Kernenergie kan in een echte vrije markt met gelijk speelveld niet concurreren. Daar is deze deal eens te meer een perfecte illustratie van.

CREG waarschuwt voor ‘fout’ gebruik van energie bij een dynamisch contract, en vooral mensen met zonnepanelen moeten oppassen Wie overstapt naar een dynamisch energiecontract en zijn verbruikspatroon niet aanpast, is 2,5 procent duurder af dan met een variabel contract en zelfs 4 procent duurder dan met een vast contract. Vooral met zonnepanelen is het uitkijken geblazen. In een nieuw rapport waarschuwt energieregulator Creg dat dynamische energiecontracten “niet voor iedereen interessant” zijn en zelfs tot “een aanzienlijke verhoging van de factuur” kunnen leiden. Anders dan vaste contracten, waarvan de prijs niet schommelt tijdens de duur van het contract, of variabele contracten, waarbij de prijs elke maand, elk kwartaal of elk jaar wordt aangepast, werken dynamische contracten met prijzen die elk uur veranderen. Verbruik verschuiven De Creg becijferde op basis van prijzen uit 2023 dat bij een ongewijzigd verbruikspatroon de pure energiekost, dus zonder taksen en heffingen, voor een doorsneegezin 354 euro bedroeg met een dynamisch contract, terwijl dat voor een vast contract 340 euro was en voor een variabel 346 euro. “In het algemeen is de financieel meest interessante periode om energie af te nemen tussen middernacht en 6 uur ‘s morgens en tussen 13 en 17 uur”, aldus de Creg. Gezinnen die hun verbruik hierop afstemmen en bijvoorbeeld hun wagen opladen en hun warmtepomp aanzetten als de prijzen laag zijn, kunnen wel besparen met een dynamisch contract: als ze minstens zes uur per dag het eigen verbruik volledig verschuiven naar de goedkoopste uren, zakt de prijs voor 2023 naar 290 euro. Opgelet met zonnepanelen Vooral eigenaars van zonnepanelen moeten goed uitkijken. Als zij niet al hun zelf gegenereerde stroom kunnen verbruiken, zal de overtollige productie in het net worden geïnjecteerd. Ligt de uurprijs op dat moment laag, dan krijgen zij minder geld voor hun stroom. En is de uurprijs negatief (door het overaanbod), dan moeten ze zelfs betalen om hun stroom te injecteren. Zij hebben er dus alle belang bij om hun verbruik op dat moment te maximaliseren, overtollige stroom op te slaan in een thuisbatterij of de zonnepanelen handmatig of automatisch uit te schakelen.

4 eurocent: slechts zoveel - of zo weinig - ontvang je vandaag gemiddeld per kilowattuur energie die je van jouw zonnepanelen op het stroomnet plaatst. Dat injectietarief ligt vele malen lager dan in de buurlanden. Waarin verschillen de terugleververgoedingen van elkaar? En waarom moeten wij vrede nemen met minder? Vlaanderen: gemiddeld 4 eurocent Wie in Vlaanderen over zonnepanelen en een digitale meter beschikt, ontvangt van zijn energieleverancier een vergoeding voor de opgewekte stroom die hij niet meteen zelf verbruikt. Vandaag bedraagt die injectievergoeding nog gemiddeld 0,04 euro per kilowattuur (kWh). Ter vergelijking: voor de stroom die je verbruikt, betaal je gemiddeld 0,33 euro per kWh. Energieleveranciers wijzen als oorzaak voor die grote prijskloof gretig naar de netkosten en heffingen die je aan de verbruikszijde betaalt – al is dat slechts een gedeeltelijke oorzaak, aangezien de leveranciers voor het reële energieverbruik gemiddeld 0,16 euro of vier maal het injectietarief aanrekenen. Om te weten waarom het elders goedkoper kan, zoomen we in op de context van verschillende buurlanden. Frankrijk: tot 17,35 eurocent Het Franse staatsbedrijf voor energie EDF en de lokale distributiebedrijven bieden de mogelijkheid om energie op het net te injecteren. Ze bieden twee opties: je zet in op een maximaal zelfverbruik en verkoopt de resterende stroom, of je opteert voor een volledige verkoop van alle stroom die jouw zonnepanelen opwekken. Dat is bijvoorbeeld interessant bij een tweede verblijf. De Franse energieregulator (CRE) legt de algemene prijzen zelf vast en past die op kwartaalbasis aan. Het injectietarief is door de Franse regering gesubsidieerd, maar de inkomsten zijn wel belastbaar. Verkoop je enkel je overtollige stroom, dan ontvang je momenteel 0,13 euro per kilowattuur. Bij een volledige verkoop gaat het om 0,1735 euro. Hoe hoog is onze energiefactuur ten opzichte van die in de buurlanden? Dit betalen Belgische gezinnen meer/minder. I Bij onze noorderburen is de salderingsregeling van kracht. Dat regime vertoont sterke gelijkenissen met het systeem van de terugdraaiende teller in Vlaanderen: de energie die Nederlandse gezinnen via hun zonnepanelen opwekken, kunnen ze aftrekken van de verbruikte energie. Terwijl bij de Vlaamse terugdraaiende teller de meterstand nooit onder nul kan duiken, ontvangen Nederlandse gezinnen een terugleververgoeding wanneer ze meer stroom op het net zetten dan ze op jaarbasis afnemen. De hoogste terugleververgoeding bedraagt in februari 0,10 euro per kWh en bevindt zich bij de meeste spelers tussen 0,05 en 0,09 euro per kWh. Het plan van klimaatminister Jetten om de salderingsregeling af te bouwen, botste onlangs op een negatieve beoordeling door de Eerste Kamer. Duitsland: tot 8,5 eurocent Het Duitse systeem is nagenoeg identiek aan het Franse. Er geldt eveneens een onderscheid tussen volledige en gedeeltelijke teruglevering. Het gesubsidieerde teruglevertarief bedraagt ​​momenteel 0,0811 euro/kWh voor gedeeltelijke teruglevering en 0,0851 euro/kWh voor volledige teruglevering. De Duitse overheid bouwt dat tarief wel halfjaarlijks met 1 procent af. Vanaf augustus gaat het bij gedeeltelijke teruglevering dus nog om 0,0804 euro/kWh. Op zoek naar de verschillen In Frankrijk en Duitsland gelden er algemeen vastgelegde terugleververgoedingen, die ondersteund zijn met subsidies. In Nederland en België bepalen de energieleveranciers zélf de injectietarieven. Bij onze noorderburen geldt de terugleververgoeding trouwens enkel wanneer je op jaarbasis in totaal meer energie opwekt dan je verbruikt. In ons land maakt het injectietarief deel uit van een tariefformule die de evoluties op de energiebeurzen rechtstreeks volgt. Bij lagere marktprijzen valt ook het injectietarief terug. Ter illustratie: tijdens de energiecrisis in de zomer van 2022 piekte de terugleververgoeding tot gemiddeld 0,51 euro/kWh. Nog dit: je kunt in Vlaanderen bij enkele energieleveranciers opteren voor een vast injectietarief, maar ontvangt dan in de meeste gevallen zelfs minder dan 0,04 euro/kWh.